خوارزم در دوره ی هخامنشی: از ساتراپی تا استقلال از شاهنشاهی

Authors

علی بهادری

بهمن فیروزمندی

abstract

با تأسیس هیئت باستان شناسی خوارزم در اواخر دهه ی 1930 میلادی توسط س.پ. تولستوف، باستان شناس مشهور روس و انجام کاو ش ها و بررسی های رو شمند باستان شناختی، اطلاعات ذیقیمتی از حضور هخامنشیان در خوارزم به دست آمد. از محوطه های مهم متعلق به این دوره که توسط هیئت مزبور کشف و مورد کاوش قرار گرفتند بایستی از کیوزلی گیر و کلال یگیر نام برد. کاخ کیوزل یگیر دارای تالار ستون داری است که اولین بار در دور هی هخامنشی در خوارزم ظاهر شد و از کلالی گیر نیز قطعات سرستون و ریتون های هخامنشی به دست آمد. اولی را نخستین پایگاه قدرت هخامنشیان در خوارزم در اواخر سده ی ششم ق.م و دومی را مقر ساتراپی خوارزم در دوره ی هخامنشی در قرن پنجم ق.م تعبیر کرده اند. با از سرگیری پژوهش های باستان شناختی در خوارزم پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی محوطه های هخامنشی بیشتری مانند: تاشکیرمان و کازالی یاتکان شناسایی و مورد کاوش واقع شدند. اولی به عنوان یک مرکز مذهبی معرفی شد و در بردارنده پایه ستون هایی به سبک هخامنشی است و دومی در میان کانال های آبیاری باستانی قرار داشت که تاریخ برپایی آن ها به دوره ی هخامنشی می رسد. مدارک به دست آمده از محوطه های فوق حکایت از ترک آن ها در اوایل قرن چهارم ق.م دارند و این را نشانه ی استقلال خوارزم از شاهنشاهی هخامنشی در این دوره ی زمانی دانسته اند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

نقش و جایگاه اقتصادی ساتراپ‌نشین‌های غربی ایران در شاهنشاهی هخامنشی (از 550 تا 330 پ. م)

در این پژوهش سعی شده با نگاهی تحلیلی به ساتراپ­نشین­های غربی هخامنشی، آگاهی‌هایی را دربارة نقش و اهمیت اقتصادی این ساتراپ­نشین­ها در شاهنشاهی هخامنشی به دست دهد. وضعیت اقتصادی، بازرگانی و تجاری ایران در شاهنشاهی هخامنشی از دیر­باز مورد مطالعه‌ پژوهشگران تاریخ اقتصادی و تاریخ ایران باستان بوده، امّا در خصوص نقش و جایگاه اقتصادی ساتراپ­نشین­های غربی ایران در شاهنشاهی هخامنشی، کمتر سخن گفته شده است...

full text

جایگاه ساتراپی بابل در دوره هخامنشی

نام بابل در کتیبه بیستون، بابیروش(b?biru?)ذکر شده است. این واژه درمتون بابلی، باب ایلو(b?b-ilu)به معنی«در» یا «کاخِ خدا» آمده است. این کشور در هزاره سوم قبل از میلاد یکی از شهرهای سومر و بعدها جزو دولت اکد گردید.در اواخر این هزاره به هنگام سلطنت حمورابی توسعه یافته، و به طرز مجللی ساخته شدو پایتخت دولت بابل گردید. در سال 689پ.م. سنأخریب پادشاه آشور ضمن فتوحات خود این شهر را نیز غارت و با خاک یکس...

15 صفحه اول

جایگاه ایالت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های شرقی در شاهنشاهی هخامنشی

جای خالی پژوهش در باب تأثیر شاهنشاهی هخامنشی بر ایالات شرقی از یک سو ناشی از سکوت نویسندگان کلاسیک در پرداختن به این سرزمین‌هاست و از سوی دیگر به کمبود آثار باستان‌شناختی مربوط به هخامنشیان در منطقة مزبور بازمی‌گردد. در مقالة حاضر، به یاری آثار یادمانی و مدارک اقتصادی و اداری به دست آمده از مراکز شاهنشاهی، نظیر کتیبه‌های سلطنتی، نقوش برجستة یادمانی و اسناد اداری و نیز آثار باستان‌شناختی سعی شده...

full text

بررسی نقش و جایگاه نظامی ساتراپ‌نشن‌های غربی ایران در ارتش شاهنشاهی هخامنشی (از 550 تا 330 پ. م)

ماهیت کلی ارتش هخامنشی، چند ملیتی بودن و تنوع در سربازان آنان بود. این مساله ناشی از ساختار نظامی وگستردگی قلمرو هخامنشیان بود. در این میان حضور سربازان ساتراپ‌نشن‌های غربی در سپاه هخامنشی، به علت آشنایی آنان با موقعیت‌های جغرافیایی منطقه و مهارت‌های رزمی آنان، اجتناب ناپذیر بود. با وجود انجام پژوهش های فراوان دربارۀ ارتش و ساختار نظامی هخامنشیان، تاکنون در خصوص جایگاه نظامی ساتراپ‌نشن‌های غربی...

full text

شاهنشاهی هخامنشی و تجارتخانه اگیبی

اسناد و الواح به دست آمده از شهرهای میان رودان، از وجود تجارتخانه‌های بزرگی آگاهی می‌دهند که به انواع فعالیت‌های تجاری و اقتصادی اشتغال داشتند. تجارتخانه‌هایی که بایگانی آنها، پرتو تازه‌ای بر چیرگی پارسیان بر میان رودان، واگذاری زمین‌ها به پارسیان، ایجاد تیول‌های نظامی یا زمین‌های خدمت، همکاری میان بنگاه‌های اقتصادی بابل و پارسیان، دریافت انواع گوناگون مالیات‌ها و غیره می‌اندازند. تجارتخانه اگی...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
پژوهش های باستان شناسی ایران (علمی - پژوهشی)

Publisher: دانشگاه بوعلی سینا

ISSN 2345-5225

volume 2

issue 2 2013

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023